Hipoteza Gai w kontekście lokalnych i globalnych działań na rzecz bioróżnorodności

Projekt pt. „Hipoteza Gai w kontekście lokalnych i globalnych działań na rzecz bioróżnorodności” powstał dzięki współpracy Fundacji ICHB PAN oraz Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM. Projekt dofinansowany ze środków budżetu państwa, przyznanych przez Ministra Edukacji i Nauki w ramach Programu „Doskonała Nauka II”.

Inspiracja projektu to Hipoteza Gai (nazwa pochodzi od mitycznej pramatki – Gai-Ziemi), głoszącej, że Ziemia to największy byt żyjący w Układzie Słonecznym, a wszystkie istoty na niej działają wspólnie w celu zachowania optymalnych warunków do życia, mają zdolność reagowania na zmieniające się okoliczności i stany. Koncepcja ta, rozwijana od lat 70-tych XX w. (James Lovelock, Lynn Margulis) do czasów współczesnych (Donna Haraway), przeszła wiele metamorfoz metodologicznych i argumentacyjnych.

Organizatorzy wyszli z założenia, iż zagadnienia takie jak: ekologia, zanik bioróżnorodności, zmiany klimatyczne, problemy ze składowaniem śmieci nie są domeną jakiejś jednej dyscypliny naukowej, lecz raczej wielu różnych dyscyplin, z których każda bada dane zjawiska w określonym zakresie. Stąd istnieje potrzeba wymiany badań, metod naukowych, doświadczeń między przedstawicielami różnych dyscyplin. Temu właśnie sprzyjało wydarzenie.

Ważną częśią konferencji był panel dyskusyjny z urzędniczkami oraz działaczkami na rzecz ekologii. Istotna w tym przypadku jest synergia różnych podmiotów: nauki, urzędów, aktywistów do wypracowania programu wspólnych działań proekologicznych.

Data wydarzenia: 20-21.10.2023

Miejsce wydarzenia: Centrum Konferencyjne PAN, Poznań, ul. Wieniawskiego 17/19/ Instytut Filmu, Mediów i Sztuk Audiowizualnych UAM, ul. Fredry 10

Program konferencji

PROGRAM KONFERENCJI

📅 DZIEŃ 1

8.45 – 9.45

rejestracja uczestników i uczestniczek konferencji

9.45 – 10.05

otwarcie konferencji

Panel pierwszy: Gaja – między mitologią a technokulturą (prowadzenie: Marek Kaźmierczak)

10.05 – 10.30 Aleksandra Arndt – Z mitologicznych zjawisk „nie z tej ziemi”: greckie bóstwa chtoniczne
10.30 – 10.55 Patrycja Rojek – Figura mitologicznej Pandory w filmowych narracjach o katastrofie
10.55 – 11.20 Grażyna Gajewska – O sojuszach i konfliktach Matki-Ziemi w filmie „Gaia” Jaco Bouwera
11.20 – 11.45 Agnieszka Jelewska i Michał Krawczak – Jak Ziemia stała się Nukle-arną Gają. Perspektywa postnuklearnych studiów medialnych
11.45 – 12.15 dyskusja

12.15 – 13.15

przerwa lunchowa

Panel drugi: kosmiczna Gaja, hiperobiekty i mikroorganizmy (prowadzenie: Dariusz Gzyra)

13.15 – 13.40 Agnieszka Kryszczyńska – O miejscu Ziemi w Układzie Słonecznym i Wszechświecie
13.40 – 14.05 Luiza Handschuh – Wpływ człowieka na różnorodność genetyczną własnego oraz innych gatunków
14.05 – 14.30 Anna Nacher – Projektowanie permakulturowe: przeciw ekstraktywizmowi
14.30 – 14.55 Anna Barcz – Hipoteza Fluwialnej Gai – ruch rzek na wybranych mapach historycznych
14.55 – 15.20 Robert Rient – Rzeka jako osoba
15.20 – 15.45 dyskusja

15.45 – 16.15

przerwa kawowa

16.45 – 19.15

pokaz filmowy: Do ostatniej kropli, reż. Ewa Ewart (Polska 2023) + spotkanie z reżyserką w Instytucie Filmu, Mediów i Sztuk Audiowizualnych UAM, ul. Fredry 10.

📅 DZIEŃ 2

Panel trzeci: ziemskie dramaty (prowadzenie: Patrycja Rojek)

9.00 – 9.25 Dariusz Gzyra – Sentiosfera Gai. Dramaty planetarnej homeostazy
9.25 – 9.50 Marek Kaźmierczak – Droga donikąd – Roadkill. Zwierzęta na drodze – żywe i martwe
9.50 – 10.15 Beata Butwicka – Wstydliwa historia śmiecenia w naturze
10.15 – 10.40 Joanna B. Bednarek – Mitologia COVID-u, czyli sposoby opowiadania p/o epidemii
10.40 – 11.05 dyskusja

11.05 – 11.30

przerwa kawowa

11.30 – 12.30

panel konwersacyjny;
udział biorą: Agata Chęcińska lub Katarzyna Kruszka-Pytlik – Wydział Gospodarki Komunalnej Urzędu Miasta Poznania, Anna Schmidt-Fiedler, Anna Krenz
Prowadzenie: Grażyna Gajewska

12.30 – 13.30

przerwa lunchowa

Panel czwarty: ku zmianie – projekty naukowe, społeczne i praktyki lokalne (prowadzenie: Luiza Handschuh)

13.30 – 13.55 Monika Świerkosz – Ożywcze przekształcenia? Obrazy cielesno-chtonicznych hybrydyzacji w utopiach/dystopiach kobiet po końcu świata
13.55 – 14.20 Izabela Desperak – Gdzie są ekofeministki? Praxis i metaksa
14.20 – 14.45 Oliwia Olesiejuk – Antropocen jako praktyka kulturowa. Studium przypadku Anthropocene Curriculum
14.45 – 15.10 Iwona Chmura-Rutkowska, Edyta Głowacka-Sobiech – Hipoteza Heleny – „zielona edukacja” jest najważniejsza
15.10 – 15.35 Katarzyna Wala – Lokalna ekoopowieść. Dekodowanie natury w przestrzeni urbanistycznej na rzecz zmiany społecznej
15.35 – 16.00 dyskusja

16.00 – 16.15

podsumowanie i zakończenie konferencji